Aspendos Antik Kenti Buluntuları

 

Aspendos, Eurymedon Nehri (şimdi Köprüçay) yakınında bir tepe üzerinde kurulmuş ve 800 yıl boyunca Lidya, Pers, Yunan, Ptolemaic, Seleukos, Roma, Bizans ve Selçuklu egemenliğini görmüş. Antik geleneğe göre şehir, MÖ 13. yüzyılda Mopsus tarafından kurulmuştur. MÖ 6.'da Lidya Kralı Krezüs Aspendos'u ele geçirdi. Aynı yüzyılda Cyrus'un Karun'a karşı kazandığı zaferden sonra şehir Pers oldu. MÖ 5. yüzyılda Aspendos kendi gümüş sikkelerini basmıştır. Büyük İskender, MÖ 4. yüzyılda Perslerden devraldı. Aspendos, Roma döneminde önemli bir liman kentiydi.

Tepedeki kalıntılar sistematik olarak kazılmamış olmasına rağmen, bir agora, bazilika, dükkanların bulunduğu bir pazar salonu ve bir nymphaion kalıntısı bulunmaktadır. Tiyatrodan sonra ikinci sırada yer alan muhteşem bir su kemeriyle şehre su getirildi. Su kemerine ait iki su kulesinin kalıntıları halen görülebilmektedir.

Aspendos Tiyatrosu, Anadolu'nun en büyük antik yapılarından biridir ve antik çağın en iyi korunmuş tiyatrosu olarak kabul edilebilir. Macus Aurelius (MS 2. yüzyıl) döneminde yerel bir mimar Xenon tarafından yaptırılmıştır. Bir yazıta göre, bu anıtı ülkenin tanrılarına ve İmparatorluk Evi'ne adayan iki kardeş Curtius Crispinus ve Curtius Auspicatus'un bir armağanıydı. 96 metre çapındaki tiyatronun kapasitesinin 20.000 kişi olduğu tahmin ediliyor ve sahne binası üç katlıydı. En üstteki cephe, perdeye benzer bir çatıyı desteklemek için kullanıldı, sahnenin üzerine çıkıntı yaptı ve sağladığı gölgeden çok akustik etkisi için dikildi. Cephenin alt seviyeleri, her katta on çift sütun bulunan bir çift sütunlu ile süslenmiştir: Aşağıda İyonik başlıklar ve yukarıda Korint. Üst katta ortadaki dört sütunun üzerinde Dionysos kabartmalı bir alınlık bulunur. Diğer paneller de birçok heykel, portre büst ve kabartma ile süslenmiştir.

Sahne binasının oditoryumu çevreleyen sütunlu pasajın üst ucu kadar yüksek olması, bunun bir Roma tiyatrosu olduğunu kanıtlıyor; Skene ve oditoryum tek bir komplekstir ve Helenistik tarzda olduğu gibi ayrı yapılar değildir. 13. yüzyılda Selçuklu döneminde tiyatro, Alanya'daki kışlık konutlarına giden yol üzerinde ikamet eden padişahlar için kraliyet kervansarayı olarak restore edilmiştir.

Türkiye Devlet Opera ve Balesi tarafından 1994 yılından bu yana düzenlenen Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali, ilkbahar ve yaz başında tiyatroda yıllık yapım sezonu sunuyor.